ଭାରତର ଅଭିଶପ୍ତ ଗାଁ କୁଳଧରା
ଭାରତ ଏକ ବିବିଧ ସଂସ୍କୃତି ଓ ଇତିହାସର ଦେଶ, ଯେଉଁଠାରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ସ୍ଥାନ ନିଜର ଅନନ୍ୟ କାହାଣୀ ଓ ରହସ୍ୟ ଧରି ରଖିଛି। ଏହି ରହସ୍ୟମୟ ସ୍ଥାନଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ରାଜସ୍ଥାନର ଜୈସଲମେର ଜିଲ୍ଲାରେ ଅବସ୍ଥିତ କୁଳଧରା । ଏହି ଗାଁକୁ “ଅଭିଶପ୍ତ ଗାଁ” ବା “ଭୂତିଆ ଗାଁ” ଭାବେ ଜଣାଯାଏ, ଯାହା ପ୍ରାୟ ୨୦୦ ବର୍ଷରୁ ଅଧିକ ସମୟ ଧରି ଜନଶୂନ୍ୟ ରହିଛି।
ଏହାର ରହସ୍ୟମୟ ଇତିହାସ ଓ ଅଭିଶାପର କାହାଣୀ ଆଜି ମଧ୍ୟ ପର୍ଯ୍ୟଟକ ଓ ଗବେଷକମାନଙ୍କୁ ଆକର୍ଷିତ କରୁଛି।
କୁଳଧରାର ଇତିହାସ
କୁଳଧରା ଗାଁ ରାଜସ୍ଥାନର ଜୈସଲମେର ସହରଠାରୁ ପ୍ରାୟ ୧୮-୨୦ କିଲୋମିଟର ଦୂରରେ ଅବସ୍ଥିତ। ୧୩ମ ଶତାବ୍ଦୀରେ ପାଲିୱାଲ ବ୍ରାହ୍ମଣମାନେ ଏହି ଗାଁ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ। ସେମାନେ କୃଷି, ପଶୁପାଳନ ଓ ବ୍ୟାପାରରେ ଅତ୍ୟନ୍ତ ପାରଙ୍ଗମ ଥିଲେ। ଏହି ଗାଁ ସେତେବେଳେ ଏକ ସମୃଦ୍ଧ ଓ ଜନବହୁଳ ସ୍ଥାନ ଥିଲା, ଯେଉଁଠାରେ ପ୍ରାୟ ୫୦୦୦ ଲୋକ ବାସ କରୁଥିଲେ। ଗାଁରେ ସୁନ୍ଦର ଘର, ମନ୍ଦିର ଓ କୂଅ ଥିଲା, ଯାହା ସେହି ସମୟରେ ଏକ ସଫଳ ସମାଜର ଚିହ୍ନ ଥିଲା। କୁଳଧରା ଜୈସଲମେର ରାଜ୍ୟ ପାଇଁ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ରାଜସ୍ୱ ଉତ୍ସ ମଧ୍ୟ ଥିଲା।
ଅଭିଶାପର କାହାଣୀ
କୁଳଧରାର ଜନଶୂନ୍ୟତା ପଛରେ ଏକ ଦୁଃଖଦ ଓ ରହସ୍ୟମୟ କାହାଣୀ ରହିଛି। ୧୮୨୫ ମସିହାରେ, ଜୈସଲମେରର ଦେୱାନ ସଲିମ ସିଂ (କେତେକ ସ୍ଥାନରେ ସାଲେମ ସିଂ ଭାବେ ମଧ୍ୟ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଛି), ଯିଏ ଜଣେ କ୍ରୁର ଓ ଅତ୍ୟାଚାରୀ ଶାସକ ଥିଲେ, ଗାଁର ମୁଖିଆଙ୍କ ଝିଅଙ୍କୁ ଦେଖି ତାଙ୍କୁ ବିବାହ କରିବାକୁ ଚାହିଁଥିଲେ। ସେ ଗାଁବାସୀଙ୍କୁ ଧମକ ଦେଇଥିଲେ ଯେ, ଯଦି ଝିଅଙ୍କୁ ତାଙ୍କୁ ଦିଆଯାଏ ନାହିଁ, ତେବେ ସେ ଗାଁ ଉପରେ ଅତ୍ୟଧିକ ଟିକସ ଲଗାଇବେ ବା ସମସ୍ତଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରିବେ। ଏହି ଅପମାନଜନକ ପ୍ରସ୍ତାବକୁ ପାଲିୱାଲ ବ୍ରାହ୍ମଣମାନେ ମାନିବାକୁ ଅସ୍ୱୀକାର କରିଥିଲେ। ନିଜ ସମ୍ମାନ ଓ ଝିଅର ଇଜ୍ଜତ ବଞ୍ଚାଇବା ପାଇଁ, ଗାଁର ସମସ୍ତ ପାଲିୱାଲ ବ୍ରାହ୍ମଣମାନେ ଏକ ପଞ୍ଚାୟତ ବସାଇ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିଲେ ଯେ ସେମାନେ ଗାଁ ଛାଡ଼ି ଚାଲିଯିବେ। ଏକ ରାତିରେ, ପ୍ରାୟ ୫୦୦୦ ଲୋକ ନିଜର ଘର ଓ ସମ୍ପତ୍ତି ଛାଡ଼ି କୁଆଡେ ଅଦୃଶ୍ୟ ହୋଇଗଲେ। କୁହାଯାଏ ଯେ, ଗାଁ ଛାଡ଼ିବା ପୂର୍ବରୁ ସେମାନେ ଏହାକୁ ଅଭିଶାପ ଦେଇଥିଲେ ଯେ, “ଏହି ଗାଁରେ ଆଉ କେହି ବାସ କରିପାରିବେ ନାହିଁ।” ଏହାପରେ କୁଳଧରା ଜନଶୂନ୍ୟ ହୋଇ ରହିଗଲା।
କୁଳଧରାର ଅଭିଶାପ ଓ ଜନଶୂନ୍ୟତା ଏହାକୁ ଭାରତର ଅନ୍ୟତମ ରହସ୍ୟମୟ ସ୍ଥାନ ଭାବେ ପରିଚିତ କରାଇଛି। ସ୍ଥାନୀୟ ଲୋକେ ଓ ପର୍ଯ୍ୟଟକମାନେ ଦାବି କରନ୍ତି ଯେ ସନ୍ଧ୍ୟା ପରେ ଗାଁରେ ଅଜଣା ଶକ୍ତିର ଉପସ୍ଥିତି ଅନୁଭବ ହୁଏ। ଅନେକେ ରହସ୍ୟମୟ ଶବ୍ଦ, ଯେପରି ମହିଳାଙ୍କ ହସିବା, ପାଉଁଜିର ଶବ୍ଦ, ବାସନ ମାଜିବାର ଶବ୍ଦ କିମ୍ବା ବ୍ରାହ୍ମଣମାନଙ୍କର ଚିତ୍କାର ଶୁଣିଥିବା କହନ୍ତି। କେତେକ ପର୍ଯ୍ୟଟକ ରହସ୍ୟମୟ ଛାୟା ଦେଖିଥିବା ଦାବି କରନ୍ତି। ୨୦୧୩ରେ, ଦିଲ୍ଲୀର ପାରାନର୍ମାଲ ସୋସାଇଟିର ଏକ ଟିମ ଗାଁରେ ରାତି କଟାଇ ଅସାଧାରଣ ଶକ୍ତିର ଉପସ୍ଥିତି ଅନୁଭବ କରିଥିବା ସ୍ୱୀକାର କରିଛି।
ଏହି ଅତିପ୍ରାକୃତ କାହାଣୀଗୁଡ଼ିକ କୁଳଧରାକୁ “ଭୂତିଆ ଗାଁ” ଭାବେ ବିଶ୍ୱବ୍ୟାପୀ ପରିଚିତ କରାଇଛି। ସନ୍ଧ୍ୟା ୬ଟା ପରେ ଗାଁରେ ପ୍ରବେଶ ବା ରହିବା ଉପରେ କଡ଼ା କଟକଣା ଲାଗୁ ହୋଇଛି, ଯାହା ଏହାର ରହସ୍ୟକୁ ଆହୁରି ବଢ଼ାଇଛି।
ଆଜି କୁଳଧରା ଏକ ପର୍ଯ୍ୟଟନ ସ୍ଥଳୀ ଭାବେ ପରିଚିତ। ଭାରତୀୟ ପ୍ରତ୍ନତାତ୍ତ୍ୱିକ ସର୍ବେକ୍ଷଣ (ASI) ଏହାକୁ ଏକ ସଂରକ୍ଷିତ ସ୍ମାରକୀ ଭାବେ ଘୋଷଣା କରିଛି। ରାଜସ୍ଥାନ ସରକାର ୨୦୧୦ ଦଶନ୍ଧିରେ ଏହାକୁ ପର୍ଯ୍ୟଟନ ସ୍ଥଳୀ ଭାବେ ବିକଶିତ କରିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିଲେ। ପ୍ରତିଦିନ ଶହ ଶହ ପର୍ଯ୍ୟଟକ ଏହି ଗାଁକୁ ଆସି ଏହାର ଭଙ୍ଗା ଘର, ଶୁଷ୍କ କୂଅ ଓ ଏକ ପୁରାତନ ମନ୍ଦିର ଦେଖନ୍ତି, ଯାହା ଅଭିଶାପରୁ ମୁକ୍ତ ବୋଲି କୁହାଯାଏ। ଗାଁରେ ପ୍ରବେଶ ପାଇଁ ଜଣ ପିଛା ୫୦ ଟଙ୍କାର ଟିକେଟ ଲାଗେ।
ଯଦିଓ ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଏହି ରହସ୍ୟର ସମାଧାନ ପାଇଁ ଚେଷ୍ଟା କରିଛନ୍ତି, କିନ୍ତୁ କୌଣସି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ପ୍ରମାଣ ମିଳିନାହିଁ। କେତେକ ଇତିହାସକାର ମତ ଦିଅନ୍ତି ଯେ, ସଲିମ ସିଂଙ୍କ ଅତ୍ୟଧିକ ଟିକସ ଓ ଅତ୍ୟାଚାର ଯୋଗୁଁ ଗାଁର ଜନସଂଖ୍ୟା ଧୀରେ ଧୀରେ ହ୍ରାସ ପାଇଥିଲା, ଏବଂ ୧୮୨୫ରେ ଏକ ବଡ଼ ଘଟଣା ଯୋଗୁଁ ସମସ୍ତେ ଗାଁ ଛାଡ଼ି ଚାଲିଗଲେ। ତଥାପି, ଅଭିଶାପର କାହାଣୀ ଓ ଅତିପ୍ରାକୃତ ଘଟଣାଗୁଡ଼ିକ ଏହାକୁ ଆଜି ମଧ୍ୟ ରହସ୍ୟମୟ ରଖିଛି।
