ଜନ୍ମାଷ୍ଟମୀରେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ ପୂଜାଜନ୍ମାଷ୍ଟମୀ ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମରେ ଏକ ଅତ୍ୟନ୍ତ ପବିତ୍ର ଓ ଆନନ୍ଦମୟ ପର୍ବ। ଏହା ଭଗବାନ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ ଜନ୍ମ ଉତ୍ସବ ଭାବେ ପାଳନ କରାଯାଏ। ଭାଦ୍ରବ ମାସର କୃଷ୍ଣ ପକ୍ଷର ଅଷ୍ଟମୀ ତିଥିରେ, ମଧ୍ୟରାତ୍ରିରେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ ଜନ୍ମ ହୋଇଥିଲା, ତେଣୁ ଏହି ଦିନ ବିଶେଷ ଭାବେ ପୂଜା, ଉପବାସ ଓ ଉତ୍ସବ ପାଳନ କରାଯାଏ। ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କୁ ସମର୍ପିତ ଏହି ପର୍ବରେ ତାଙ୍କୁ ଭକ୍ତି ଓ ନିଷ୍ଠାର ସହିତ ପୂଜା କରାଯାଏ। ନିମ୍ନରେ ଜନ୍ମାଷ୍ଟମୀରେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ ପୂଜା କରିବାର ପଦ୍ଧତି ସମ୍ପର୍କରେ ଆଲୋଚନା କରାଯାଇଛି।ପୂଜାର ପ୍ରସ୍ତୁତି
- ଶୁଦ୍ଧିକରଣ: ଜନ୍ମାଷ୍ଟମୀ ପୂଜା ପୂର୍ବରୁ ଘରକୁ ପରିଷ୍କାର କରନ୍ତୁ। ପୂଜା ସ୍ଥାନକୁ ଗଙ୍ଗାଜଳ ଛିଞ୍ଚି ଶୁଦ୍ଧ କରନ୍ତୁ। ନିଜେ ସ୍ନାନ କରି ଶୁଦ୍ଧ ବସ୍ତ୍ର ପରିଧାନ କରନ୍ତୁ।
- ପୂଜା ସାମଗ୍ରୀ: ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ ମୂର୍ତି ବା ଚିତ୍ର, ଫୁଲ, ତୁଳସୀ ପତ୍ର, ଚନ୍ଦନ, ଅଗରବତୀ, ଦୀପ, ଧୂପ, ନୈବେଦ୍ୟ (ମାଖନ, ମିଠା, ପଞ୍ଜିରୀ, ଖୀର, ଲଡୁ ଆଦି), ପଞ୍ଚାମୃତ (ଦୁଗ୍ଧ, ଦହି, ଘିଅ, ମହୁ, ଓ ଚିନି), ରୋଳି, ଅକ୍ଷତ, ପାନ ସୁପାରୀ, ଓ ପୂଜା ଥାଳି ପ୍ରସ୍ତୁତ ରଖନ୍ତୁ।
- ବେଦୀ ସଜ୍ଜା: ପୂଜା ସ୍ଥାନରେ ଏକ ଚୌକିରେ ଲାଲ ବା ହଳଦିଆ କପଡ଼ା ବିଛାନ୍ତୁ। ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ ମୂର୍ତି ବା ଚିତ୍ରକୁ ସ୍ଥାପନ କରନ୍ତୁ ଓ ଫୁଲରେ ସଜାନ୍ତୁ।
ପୂଜା ପଦ୍ଧତି
- ଉପବାସ: ଜନ୍ମାଷ୍ଟମୀରେ ଅନେକ ଭକ୍ତ ନିର୍ଜଳା ବା ଫଳାହାର ଉପବାସ ପାଳନ କରନ୍ତି। ମଧ୍ୟରାତ୍ରିରେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ ଜନ୍ମ ପରେ ଉପବାସ ଭାଙ୍ଗନ୍ତି।
- ସଙ୍କଳ୍ପ: ପୂଜା ଆରମ୍ଭ କରିବା ପୂର୍ବରୁ ସଙ୍କଳ୍ପ ନିଅନ୍ତୁ। ମନରେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କୁ ସ୍ମରଣ କରି ପୂଜାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଓ ଭକ୍ତି ସହ ଆରମ୍ଭ କରନ୍ତୁ।
- ଧ୍ୟାନ ଓ ଆହ୍ୱାନ: ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କୁ ଧ୍ୟାନ କରି ତାଙ୍କୁ ପୂଜା ସ୍ଥାନରେ ଆହ୍ୱାନ କରନ୍ତୁ। ମନ୍ତ୍ର ଜପ କରି ପୂଜା ଆରମ୍ଭ କରନ୍ତୁ:
“ଓଁ ନମୋ ଭଗବତେ ବାସୁଦେବାୟ ନମଃ” - ଅଭିଷେକ: ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ ମୂର୍ତିକୁ ପଞ୍ଚାମୃତ ଓ ଗଙ୍ଗାଜଳରେ ସ୍ନାନ କରାନ୍ତୁ। ଏହାପରେ ଶୁଦ୍ଧ ଜଳରେ ସ୍ନାନ କରାଇ ଶୁଦ୍ଧ ବସ୍ତ୍ରରେ ମୂର୍ତିକୁ ପୋଛନ୍ତୁ।
- ଅଳଙ୍କାର: ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କୁ ବସ୍ତ୍ର, ମୁକୁଟ, ମୟୂର ପୁଚ୍ଛ, ଓ ଗହଣାରେ ସଜାନ୍ତୁ। ତାଙ୍କୁ ଚନ୍ଦନ, ରୋଳି ଓ ତୁଳସୀ ପତ୍ର ଅର୍ପଣ କରନ୍ତୁ।
- ନୈବେଦ୍ୟ: ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କୁ ମାଖନ, ମିଠା, ଖୀର, ପଞ୍ଜିରୀ ଆଦି ଭୋଗ ଲଗାନ୍ତୁ। ତୁଳସୀ ପତ୍ର ସହିତ ଭୋଗ ଅର୍ପଣ କରନ୍ତୁ।
- ଆରତୀ: ଦୀପ ଓ କର୍ପୂର ଜାଳି ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ ଆରତୀ କରନ୍ତୁ। ଏହା ସମୟରେ କୃଷ୍ଣ ଭଜନ ବା ମନ୍ତ୍ର ଗାନ କରନ୍ତୁ।
- ପ୍ରଦକ୍ଷିଣା ଓ ପ୍ରଣାମ: ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କୁ ପ୍ରଦକ୍ଷିଣା କରି ପ୍ରଣାମ କରନ୍ତୁ ଓ ତାଙ୍କର ଆଶୀର୍ବାଦ ମାଗନ୍ତୁ।
