ପିଜ୍ଜାର ଉତ୍ପତ୍ତି ଇଟାଲୀରେ, ବିଶେଷତ ନେପଲ୍ସରେ, ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ବ ପ୍ରଥମ ଶତାବ୍ଦୀରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା। ଏହା ମୂଳତଃ ଏକ ସରଳ ଖାଦ୍ୟ ଥିଲା, ଯାହା ଫ୍ଲାଟବ୍ରେଡ୍ ଉପରେ ସାଧାରଣ ଉପାଦାନ ଦେଇ ତିଆରି ହେଉଥିଲା। ପ୍ରାଚୀନ ରୋମାନ, ଗ୍ରୀକ ଓ ଇଜିପ୍ଟୀୟ ସଭ୍ୟତାରେ ମଧ୍ୟ ଫ୍ଲାଟବ୍ରେଡ୍ ସହିତ ତେଲ, ମସଲା ଓ ଭେଜିଟେବଲ୍ ମିଶାଇ ଖାଦ୍ୟ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେଉଥିଲା ।
କିନ୍ତୁ ଆଧୁନିକ ପିଜ୍ଜାର ଜନ୍ମ ହୋଇଥିଲା ୧୮ମ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଇଟାଲୀର ନେପଲ୍ସରେ।ନେପଲ୍ସରେ ପିଜ୍ଜା ଥିଲା ଗରିବ ଲୋକଙ୍କର ଖାଦ୍ୟ, ଯାହାକୁ “ଲୋକଙ୍କ ଖାଦ୍ୟ” ବୋଲି କୁହାଯାଉଥିଲା। ଏହା ଖମୀର ଦିଆଯାଇଥିବା ଆଟାରୁ ତିଆରି ଫ୍ଲାଟବ୍ରେଡ୍ ଉପରେ ଟମାଟୋ, ତେଲ, ଲୁଣ ଓ କେତେକ ସମୟରେ ମସଲା କିମ୍ବା ଚୀଜ୍ ଦିଆଯାଉଥିଲା। ୧୬ମ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଆମେରିକାରୁ ଟମାଟୋ ଇଟାଲୀକୁ ଆସିବା ପରେ ପିଜ୍ଜାରେ ଟମାଟୋ ସସ୍ ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଉପାଦାନ ହେଲା। ଏହା ପୂର୍ବରୁ ପିଜ୍ଜାରେ କେବଳ ତେଲ, ଗୁଣ୍ଡ ଓ ସ୍ଥାନୀୟ ଭେଜିଟେବଲ୍ ବ୍ୟବହାର ହେଉଥିଲା।
୧୮୮୯ ମସିହାରେ ପିଜ୍ଜାର ଇତିହାସରେ ଏକ ମହତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଘଟଣା ଘଟିଥିଲା। ଇଟାଲୀର ରାଣୀ ମାର୍ଗେରିଟା ସାଭୋୟ ନେପଲ୍ସ ଗସ୍ତ କରିଥିଲେ। ସେତେବେଳେ ପ୍ରଖ୍ୟାତ ପିଜ୍ଜା ନିର୍ମାତା ରାଫେଲେ ଏସ୍ପୋସିଟୋ ତାଙ୍କ ପାଇଁ ତିନି ପ୍ରକାରର ପିଜ୍ଜା ତିଆରି କରିଥିଲେ। ତନ୍ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ ପିଜ୍ଜାରେ ଟମାଟୋ (ଲାଲ), ମୋଜାରେଲା ଚୀଜ୍ (ଧଳା) ଓ ବେସିଲ୍ (ସବୁଜ) ବ୍ୟବହାର ହୋଇଥିଲା, ଯାହା ଇଟାଲୀର ଜାତୀୟ ପତାକାର ରଙ୍ଗକୁ ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ କରୁଥିଲା। ରାଣୀ ଏହି ପିଜ୍ଜାକୁ ଖୁବ୍ ପସନ୍ଦ କରିଥିଲେ, ଓ ଏହା ତାଙ୍କ ନାମରେ “ପିଜ୍ଜା ମାର୍ଗେରିଟା” ନାମକରଣ ହେଲା। ଏହା ଆଧୁନିକ ପିଜ୍ଜାର ଏକ ମାନକ ରୂପ ହେଲା।ନେପଲ୍ସରେ ପିଜ୍ଜା ତିଆରି ଏକ କଳା ରୂପେ ବିକଶିତ ହେଲା। ପିଜେରିଆ (ପିଜ୍ଜା ପ୍ରସ୍ତୁତି ଦୋକାନ) ଗୁଡ଼ିକ ସ୍ଥାନୀୟ ଲୋକଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ସାମାଜିକ କେନ୍ଦ୍ର ହେଲା। ପରେ ଇଟାଲୀୟ ପ୍ରବାସୀମାନେ ଆମେରିକା ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଦେଶକୁ ପିଜ୍ଜା ସଂସ୍କୃତି ନେଇଗଲେ, ଯେଉଁଠାରେ ଏହା ବିଶ୍ୱବ୍ୟାପୀ ଜନପ୍ରିୟ ହେଲା।
